Back

Shkupi i dashur i Kim Mehmetit

Shkruan : XHEVAT LLOSHI

 

Kim Mehmeti është shkrimtar, publicist dhe përkthyes jo i shqiptarëve të Maqedonisë, sepse ai është autor i gjithë shqiptarëve në trojet e tyre në Ballkan dhe jashtë tyre. Nuk ka nevojë ta përmbledh unë jetën dhe punën e tij, sepse këtë lexuesi e gjen në kapakun e fundit të librit të tij të fundit me titullin thjesht SHKUPI, botuar nga Logos-A vetëm pak muaj më parë.

Autori e ka quajtur Ese historike dhe prandaj e hap me një trajtesë për qytetet përgjithësisht. Kodra që ngrihet pas urës dhe që duket në kopertinën e librit, ka qenë e banuar të paktën prej neolitit. Në epokën e hekurit aty u ngrit një fortifikim ilir, ndërsa qyteti ilir në rrëzë të tij u bë kryeqyteti i Dardanisë. U zgjerua në një qytet të rëndësishëm gjatë periudhës romake dhe aty ka lindur perandori Justinian më 483 të erës së re. Më 518 u dëmtua rëndë nga tërmeti dhe përfundoi në një fshat. Tërmetet e kanë ndjekur deri në ditët tona, por banorët asnjëherë nuk e kanë braktisur dhe e kanë rindërtuar. Ndërkaq, tronditjet nuk i kanë ardhur vetëm nga nëntoka, sepse dyndjet sllave për të patën të njëjtat pasoja shkatërrimtare. Dhe këto nuk qenë të vetmet dyndje: 3 vjet pas Betejës në Fushën e Kosovës e pushtuan osmanët, gjurmët e të cilëve u ngulën për pesë shekuj.

Tërmetet dhe ardhacakët e kanë bërë Kim Mehmetin të shprehet, se “Ky vendbanim u duket si një, të cilit dikush mundohet t’ia vjedhë të kaluarën e vet, se dikush bën çmos t’ia ndryshojë biografinë”. Prandaj ky është një libër kundër grabitësve të së kaluarës. Ky është një libër kundër deshqiptarizimit të Shkupit. Ky është një libër se si një qytet tjetër po kthehet në gjendjen e Berlinit të ndarë me mur. Qeveritarët e sotëm po ndërtojnë një mur të padukshëm, por tërësisht real, përpara se të hyjnë në Europën e Bashkuar.

Prapaskenën e kësaj ndarjeje të Shkupit Kim Mehmeti e jep të prekshme, por mua të me lejohet të shtoj, se kjo ndarje është sot e ethshme pikërisht përpara se Shkupi të hyjë në Europë, pasi atëherë planet e grabitësve të së kaluarës do të ngecnin.

Megjithatë, Kimi ka besim se e kaluara nuk fshihet dot, ajo mbetet përgjithmonë e regjistruar në gjurmët e lëna mbi tokë dhe nën tokë. Unë kam dëshirë ta vazhdoj fjalinë, se ajo e kaluar do të mbetet përgjithnjë edhe sepse Kim Mehmeti ka shkruar këtë libër, që i ka rrënjët në tokën e Shkupit, edhe sepse përmban aq ilustrime të bukura për mbitokën e Shkupit.

Eseja e dytë është për popullsinë e qytetit, për banorët që vijnë e shkojnë, për shqiptarët që nuk janë të ardhur dhe, siç e kanë treguar gjatë historisë, as nuk do të shkojnë ndonjëherë. Ky libër është në një farë mënyre një thirrje për ta: nuk keni përse të ikni nga këto rrënjë të thella, siç i ka ai rrapi te njëra nga fotografitë aty te këmba e urës së gurtë.

Nënshkrime mbi tokë është eseja e tretë. Ajo flet për ngrehinat që Kimi i ka quajtur si nënshkrime të lëna nga duart e ndërtuesve të tyre. Gjithsesi, nga shumësia e fotove shquhet qartë, se Shkupi është qyteti i urës së gurit, ngado që të rrotullohesh me aparat, ajo do të dalë vetvetiu përpara.

Në esenë për besimet fetare autori është përpjekur të dëshmojë, se fetë janë fole të ngrohta për shpirtin, duke iu kundërvënë atyre, që i shndërrojnë në ekipe të një konkurrence, se kush do ta mbysë tjetrën. Esetë e tjera dëshmojnë përpjekjet e shëmtuara për ta shëmtuar Shkupin e shqiptarëve dhe shqiptarin e Shkupit, aq sa kreu i gjashtë ka marrë këtë titull neveritës: Zorraxhinjtë dhe katunarët.

Përballë kësaj ndjenje të keqe, përsëri libri i Kim Mehmetit është shkruar me dashuri të pamatë për Shkupin, për të kaluarën dhe të sotmen e tij, dhe kështu përkundër shëmtimit, ajo dashuri e ka stolisur Shkupin, e ka bërë tërheqës e të hijshëm. Edhe Shtëpia Botuese Logos-A na ka dhënë një libër me të vërtetë të bukur, ku emri i Shkupit është shkruar me shkronja të arta, sepse ai është edhe qyteti i Shtëpisë Botuese dhe i lexuesve të saj shqiptarë e maqedonë.

http://lajmpress.com/opinion/12087.html